Regelmatig word mij de vraag gesteld wat nu precies het verschil is tussen een coach en een psycholoog. Wanneer kies je voor een coach traject of voor therapie sessies? Een goede vraag die simpel lijkt en misschien nog niet zo eenvoudig te beantwoorden is.

Geregistreerd en geaccrediteerd

Zowel een coach als een psycholoog is een niet-beschermd beroep. In theorie betekent dit dat iedereen zichzelf coach of psycholoog kan noemen.Om een goede vergelijking te maken ga ik uit van een geregistreerde (BIG) psycholoog en een geaccrediteerd (NLP, NOBCO, EMCC, ICF etc.) coach. Als geregistreerde en geaccrediteerde psycholoog of coach moet je een gecertificeerde opleiding hebben gevolgd, een aantal uren/jaren werkervaring kunnen aantonen en/of extra opleidingen/cursussen doen. Met een registratie, beschermde titel of keurmerk kan je als psycholoogof coachje deskundigheid en kwaliteit aantonen.

Er zijn veel goede psychologen die werkzaam zijn als coach en ik ken ook veel goede coaches die goed psychologisch onderlegd zijn. Met andere woorden de wereld is niet zwart wit. Het hangt af van de persoonlijke vaardigheden, kwaliteiten en achtergronden van de coach of psycholoog.

Gezamenlijke doel

Psychologen en coaches hebben duidelijke overeenkomsten. Beiden werken met mensen en luisteren en praten over de uiteenlopende hulpvragen van hun cliënten. Ze werken allebei voornamelijk één op één. Hierbij is er veel ruimte voor persoonlijke aandacht waarbij verschillende gesprekstechnieken worden toegepast. Hun gemeenschappelijke uitgangspunt is het veranderen van gedrag. Alleen het hoe en hun focus is anders.

Verschillen

Het belangrijkste verschil tussen een psycholoog en een coach, is goed uit te leggen met behulp van een metafoor. Je auto doet het niet meer en je wilt dat deze zo snel mogelijk wordt gerepareerd. Een coach begeleidt de persoon bij het leren hoe hij de auto kan repareren. En een therapeut laat hem ontdekken hoe de auto kapot kon gaan.

De coach
Een coach focust samen met de coachee op wie de coachee nu is, wilt zijn en wat hij kan en wil bereiken. Het gaat om het meer benutten van zijn potentieel, dingen vanuit een ander perspectief kunnen bekijken, mogelijkheden zien, doelen bereiken. Vragen van de coach komen voort uit de positieve psychologie en dat betekent dat ze toekomst gericht zijn en de coachee wordt uitgedaagd om te denken in mogelijkheden.

Alle aspecten van zowel het privé leven als werk kunnen naar voren komen. De insteek is oplossingsgericht, activerend en gericht op de toekomst. Je zal kunnen zeggen dat de algemene doelstelling van coaching is het creëren van een zo groot mogelijke bewustzijn van eigen denken en handelen van de coachee en dat de coachee meer begrip ontwikkelt voor eigen situatie en omstandigheden.

Een coach helpt bij het verbeteren van bepaalde situaties in zowel privé- situaties als op het werk. Bijvoorbeeld:

* meer balans,
* persoonlijke ontwikkeling
* beter omgaan met stress
* meer zelfvertrouwen
* meer inzicht in zijn kernwaarden
* zingevingsvragen
* meer inzicht in zijn eigen doelen en wensen
* het verbeteren van zijn motivatie en zelfdiscipline
* competentie ontwikkeling
* zijn passie (her) ontdekken
* leren grenzen te stellen
* keuzestress
* enz.

Werkwijze van een coach
Een coach werkt met een mix van methodieken. Welke technieken en werkvormen de coach inzet, is grotendeels afhankelijk van de achtergrond van de coach. Het opdoen van nieuwe inzichten en ervaringen staat centraal, waarbij de opgedane kennis direct kan worden toegepast in het dagelijkse leven. Veel voorkomende soorten van coaching zijn loopbaan coaching, stress coaching, management coaching, outplacement coaching, competentie coaching en teamcoaching.

Naast het persoonlijke face-to-face coachgesprek biedt een coach telefonische coaching, e-coaching, chat coaching, coaching via skype, groeps-coaching, team coaching e.d.

Een traject bij een coach duurt doorgaans korter dan bij een psycholoog.

De psycholoog
Een psycholoog is een therapeut en helpt bij psychische problemen en bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen. Hier ligt vaak meer nadruk op inzicht in dieperliggende patronen vanuit het verleden van de cliënt. Zijn hoofdtaken zijn het vaststellen van de diagnose en behandeling van de klachten van de cliënt. Hierbij richt de psycholoog zich op psychische problemen die het dagelijks leven beperken.

De cliënt komt vaak bij de psycholoog terecht via een doorverwijzing omdat hij ergens vastloopt. De psycholoog is een gedragsdeskundige en onderzoekt samen met de cliënt hoe bepaald gedrag is ontstaan, waar de kern zit en hoe het in stand blijft. Dit inzicht zal de cliënt helpen verandering(en) door te voeren. Het gaat daarbij om bepaald gedrag. Bij therapie richten de cliënt en de psycholoog zich op het verleden. Samen proberen ze de oorzaak van het probleem te achterhalen.

Werkwijze van een psycholoog

Tijdens de therapie richt de psycholoog zich in de gesprekken voornamelijk op het oorspronkelijke onderliggende probleem. De psycholoog onderzoekt tijdens de behandeling met de cliënt hoe bepaald gedrag is ontstaan, hoe het in stand blijft en hoe het kan worden veranderd. Veel voorkomende soorten van therapie zijn cognitieve therapie, gedragstherapie, cliëntgerichte therapie en psychoanalyse.
Doorgaans duurt een therapeutisch traject bij een psycholoog langer dan een coachtraject.

Therapeuten zijn gespecialiseerd op een bepaald gebied zoals:

• Verslavingsproblematiek
• Geestesziektes
• Depressie of somberheid
• Angsten
• Slaap –of eetproblemen
• Trauma
• Persoonlijkheidsstoornissen

Grote verschillen
1. Gelijkwaardigheid
Een coach zal de coachee altijd zien als een volwassen, volwaardig persoon die alle antwoorden al heeft en die vooral een “sparringpartner”/spiegel nodig heeft om zijn antwoorden te vinden.
Bij een psycholoog is er sprake van een hulpverlener – cliënt verhouding. Dat betekent dat er een soort van afhankelijkheidsrelatie is en dus niet gelijkwaardig. Natuurlijk behandelt de psycholoog zijn cliënt als een volwassene en tegelijkertijd is de cliënt ook iemand die hulp nodig heeft.

2. Focus
Bij de psycholoog ligt de nadruk vaak op de link tussen het verleden en het heden, en bij een coach ligt de nadruk vooral op het heden en de toekomst. Als er tijdens de coaching iets is uit het verleden dat in het heden belemmerend werkt voor de coachee dan is daar zeker aandacht voor. Alleen bij coaching focust de coach zich op hetnu, hetheden en de toekomst.

Doorverwijzen

Een professionele coach weet wanneer een vraagstuk niet geschikt is voor coaching en verwijst de coachee altijd door naar een psycholoog of een andere expert. Bijvoorbeeld bij matige tot ernstige psychische problemen zoals verslaving, belemmerende angstklachten of depressie is het advies om door te verwijzen.