Ieder mens heeft zo iets als een persoonlijke ruimte. Hoe dicht laat je letterlijk de ander bij je komen. En zijn er verschillen. Ik kan me voorstellen dat het meer vertrouwd voelt als je partner dichtbij je staat in plaats van een vreemde voorbijganger. Toch? Of maakt het jou niet uit?

Veiligheidszone
Je persoonlijke ruimte is de onzichtbare ‘veiligheidszone’ die je omringt. Dringen mensen die zone binnen dan doe je het liefst een stapje of stap achteruit. Dit gaat vaak heel onbewust. Misschien herken je het wel dat een toevallige voorbijganger iets te dicht bij je komt staan. Dan kan heel ongemakkelijk voelen. Gemiddeld strekt je persoonlijke ruimte zich zo’n 70 centimeter naar voren uit, 60 cm naar de zijkant en 40 cm naar achteren.

Cortisol
Mensen bij wie je je veilig voelt, zoals je partner, mogen dichterbij komen. Wanneer je je bedreigd voelt, gebeurt er iets met je grenzen. Je ‘maakt’ de onzichtbare zone om je heen dan juist wat groter. Onderzoek onder Amerikaanse treinreizigers liet zien dat hoe dichterbij mensen in de trein door hun medepassagiers werden omringd, des meer cortisol (dit is een stress hormoon) ze produceerden. Ook hun stemming en prestaties aan het eind van de rit veel slechter.

Urinoir
Bij mannen heeft de nabijheid van anderen ook gevolgen voor hoe snel ze kunnen plassen in urinoir. Een interessant toilet onderzoek. Plassen de mannen alleen, dan start de plas gemiddeld na 4,8 seconden als ze er klaar voor staan. Staat er echter iemand twee urinoirs verderop dan duurt het al 6,2 seconden. Staat er iemand direct naast hen, dan moet een man maar liefst gemiddeld 8,3 seconden wachten voordat hij echt begint te plassen.

Hoe werkt dit voor jou?
Natuurlijk kun je dit prima zelf uittesten. Tijdens het plassen als je een man bent. Of gewoon als je op een druk perron op de trein staat te wachten. Neem eens waar, waar je gaat staan. Naast wie. Wat is de afstand tot die ander(en). Wat gebeurt er als er iemand bij komt staan? Ook interessant om te onderzoeken hoe anderen op jouw nabijheid reageren. Blijven ze staan of doen ze een stapje achteruit? Misschien zeggen ze ook iets.

Strandvakantie
Een andere plek waar je hiermee fantastisch kunt experimenteren is op een strand.  En vooral als het mooi weer is. Hoe dichtbij kun je je handdoek naast iemand uitrollen voordat het ongemakkelijk begint te voelen. Voor jou en voor de ander. Hoe dichtbij mag je komen voordat de ander ergens anders gaat liggen of je boos aan kijkt? Of iets zegt. En maakt het daarbij uit of die ander een man of een vrouw is, kleiner dan wel groter is dan jij zelf, alleen is of met meer mensen of een andere nationaliteit heeft?

Lift
We spreken hier van territoriumdrift. Dit is mooi waarneembaar als je in een (volle) lift staat.  Zeker als er opeens veel mensen instappen. Merk maar eens bij jezelf op wat er gebeurt. Observeer ook bij anderen wat zij doen. Blijven ze staan, bewegen ze, waar kijken ze naar? Wat doen ze met hun bezittingen, bijvoorbeeld hun rugtas.
En dan in een drukke trein. Waar gaan mensen zitten, op welke plek, naast wie, wat doen ze met hun bagage. Heel interessant wat je ziet gebeuren. En oh zo herkenbaar.

Ruimte innemen
Tijdens het coachen kun je zeker iets doen met deze wetenschap. Ben jij je bewust hoe dichtbij je bij je coachee komt als je hem begroet of als je naast hem gaat staan. Een andere manier waarop je deze kennis goed kunt gebruiken is bij coach vragen over ruimte innemen. Coachees die het nog niet zo makkelijk vinden om zich te laten horen/zien, worstelen vaak met het letterlijk in nemen van plaats. Met hen kun je mooie oefenen door hen te laten ervaren hoe groot of klein hun territorium is. Wanneer voelt het ongemakkelijk voor hem? En wanneer laat hij dat merken? En hoe?