Soms kom je ze plotseling tegen. Je bent er niet op voorbereid (soms ook wel). De dag begon mooi. Veelbelovend. De zon schijnt, onverwachts, dus een kadootje. Vol energie en zin wachtte ik op mijn eerste afspraak. Na een kort intake telefoongesprek met zijn leidinggevende ontmoet ik hem vandaag voor het eerst. Altijd spannend en leuk. Kortom ik zat er goed bij, de juiste energie en focus.

Trein die te laat vertrok
Toen kwam hij binnen. Voordat hij ging zitten, had hij alleen maar geklaagd. Echt over alles. Van de trein die te laat vertrok, zijn vrouw die het verkeerde ontbijt had klaar gemaakt, zijn leidinggevende die hem gedwongen had tot dit traject, de zware werkdruk tot de zon die veel te fel scheen. Niets leek goed te zijn. Hij had nog geen positief woord uitgesproken.

Wake-up call
Oeps dat was even schakelen. Mijn happy bubbel wordt wreed verstoord door een negatieve energie. Meteen merk ik dat het iets doet met mij. Na deze slechte interne bewustwording concentreer ik op hem. De hele houding van mijn coachee straalt het uit: ik ben niet blij. Oké dat is een interpretatie. Een snelle observatie: dat zijn schouders hangen, kromme rug, hij zit in een, zijn mondhoeken naar beneden, hij kijkt mij niet aan, zijn ogen zijn gericht op de grond, zijn stemgeluid is monotoon, bijna staccato, soms op hoge toon enz. Het is nu van levensbelang om (opnieuw) verbinding te maken. Rapport.

Analyse
Het grote probleem van de klagende coachee is dat zijn klagen vaak automatisch en onbewust is. Hij is er zich niet bewust van dat het hem eigenlijk niet om de inhoud van de klacht te doen is. Eigenlijk is dit zijn manier om aandacht te vragen. Een hulp kreet aan jou om aandacht te hebben voor hem.
Net zoals een niet-klager een ander op de man afvraagt om samen iets leuks te doen, zo kan de klagende coachee beginnen met een meelijwekkend verhaal. Ja het werkt vaak averechts. In het dagelijks leven lopen we liever met een boogje om klagende mensen. Zonde van je goede humeur.

Echte mensen
Niets menselijks is ons vreemd. Ook wij, coaches, worden vaak niet echt heel enthousiast van klagende mensen. Soms beginnen we vol goede moed en haken we misschien halverwege (of nog eerder) af bij een negatieve verhaal. De grote vraag is dan ook hoe kunnen we het beste omgaan met een klagende coachee.

Rapport
De eerste stap is, hoe verrassend ook: rapport maken. Want met rapport, verbinding, is het veel makkelijk om in gesprek te gaan met je coachee. Als je merkt dat je contact hebt, kun je door. Op een tactische, subtiele manier maak je het geklaag bespreekbaar. Dit kun je doen door het te benoemen en eventueel aan te vullen met wat dit klaag met jou doet  of door vragen te stellen. Meestal volgt er nu een ongemakkelijk moment. Want het inzicht kan pijnlijk zijn. Goed om je te realiseren dat achter een klacht een verlangen kan schuil gaan. Als je merkt dat je coachee steeds over dezelfde onderwerpen klaagt, vraag je dan serieus af wat hij je wilt zeggen. Als je coachee zijn wensen, verlangens of behoeften op het spoor is gekomen, kun je samen kijken of hij zelf iets kan veranderen aan die zaken waar hij last van heeft. Deze eenvoudige, actieve en positieve aanpak opent vast de ogen van je coachee.

Zo ging het ook bij mijn coachee. Op het moment dat het kwartje viel en hij zichzelf echt zag en ontdekte wat hij deed en ook welk verlangen er was, bloeide hij op. Als ik hem nu aan je zou voorstellen zou je zeggen wat een warme fijne optimistische man. En dat is hij ook. Hij heeft hard aan zich zelf gewerkt en is zijn droom gaan leven. Het was niet altijd even gemakkelijk en soms viel hij terug in oud gedrag en gelukkig hoefde hij het niet alleen te doen. Toch?!