Soms lijkt het wel of de ene helft van Nederland de andere helft coacht. Best mooi toch? Eigenlijk zou iedereen een coach moeten hebben, want je hoeft niet ziek te zijn om beter te willen worden. En door in beweging te blijven, groei je. Door steeds weer te onderzoeken hoe dingen beter, makkelijk, leuker kunnen, wordt het leven volgens mij ook beter, makkelijker en leuker.

Zo’n 63.000 mensen hebben zich als coach ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. En dan tellen we niet eens alle goedbedoelende amateurs mee. Kortom tegenwoordig noemt bijna iedereen zichzelf een coach. Hoe onderscheid jij jezelf van die welwillende amateurs? Wanneer is iemand een goede coach? Naast aangeleerde vaardigheden is een top coach geboren met een gave, met talenten. Soms lijken deze gaven en talenten nog niet zo makkelijk te benoemen. Het is vaak de reden waarom iemand kiest voor een bepaalde coach.

Laten we eens inzoomen op zo’n top coach. Welke eigenschappen of kwaliteiten heeft een goede professionele coach? In willekeurige volgorde:

Een goede coach is een professional
Een goede coach is zich bewust van zijn eigenschappen, kwaliteiten en talenten. Doordat hij een gecertificeerde coach opleiding heeft gevolgd, weet hij waar zijn kracht zit en ook zijn zwakte. Hij accepteert dat hij niet alles kan en blijft van de terreinen af die hij niet of onvoldoende kent. Dit betekent dat wanneer blijkt (bijvoorbeeld tijdens de intake/kennismaking) dat de coach zich niet geschikt acht om het traject tot een goed einde te brengen, hij dit zal zeggen en waar nodig de coachee zal doorverwijzen naar iemand die dit wel kan. Een goede coach put uit een bron van ervaring blijft zichzelf ontwikkelen. “Practice what you preach” geldt voor hem. Hij investeert in zichzelf en is een goed voorbeeld.

Een goede coach staat open voor feedback.
Feedback is een manier om te groeien en het beste uit jezelf en de ander te halen. Een goede coach vraagt zich voortdurend af wat er beter/anders kan. Hoe kan hij zijn technieken nog meer verfijnen? Een goede coach staat open voor feedback van zichzelf en anderen. Hij gelooft niet in falen, slechts leermomenten. Wanneer een ander een goede coach feedback geeft, dan kijkt hij daar objectief naar. Als hij er iets mee kan, mooi. Een cadeau.  Zo niet, dan legt hij het naast zich neer.

Een goede coach is empathisch
Een goede coach bezit de vaardigheid om zich in te leven in de gevoelens van zijn coachee. Hierdoor is hij in staat de emoties van zijn coachee beter te kunnen begrijpen. Zonder empathie praat je immers langs elkaar heen.
Een goede coach durft sympathie te tonen door het blijken van medeleven aan de coachee. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘”Je hebt het niet gemakkelijk. Ik heb begrip voor jouw probleem”. En hij neemt niet de emotie/gevoel/probleem over. Een goede coach weet wat van hem is en wat behoort aan de coachee. Daar waar nodig is, weet/voelt hij wat het juiste moment is om door te gaan naar een volgende stap. Bijvoorbeeld door te zeggen: “Het is nog niet zo makkelijk voor jou en ik kijk samen met jou naar een oplossing”.
Het inlevingsvermogen is belangrijk: luisteren, bevragen, onderzoeken, meewerken, bijdragen aan een positieve uitkomst. Hij streeft naar resultaten. Hij wil dat zijn coachee zich van het ene naar het andere punt begeeft. Hij leeft zich in maar steeds met een uitkomst voor ogen. Hij anticipeert en is doelgericht.

Een goede coach is geloofwaardig en betrouwbaar
Een coachee moet het gevoel hebben dat hij zijn coach kan vertrouwen. Anders is het onmogelijk om daadwerkelijke vooruitgang te boeken. Een goede coach doet wat hij zegt en zegt wat hij doet. Hij laat zien dat hij betrouwbaar en integer is in zijn handelen, dat zijn coachee op hem kan rekenen. Hiervoor is het belangrijk dat hij bij de start van het coachtraject duidelijke spelregels afspreekt, wat zijn coachee van hem (en omgekeerd) mag verwachten.

Een goede coach heeft uitstekende communicatieve vaardigheden
Communicatie is de olie van de motor van het coachen. De coach is verantwoordelijk dat zijn communicatie een doel bereikt. Een goede coach kiest zijn verbale en non-verbale communicatie zorgvuldig uit en beheerst het. Hij communiceert op verschillende niveaus en kan spreken met het onderbewuste zonder dat het bewuste dat merkt.
Een goede coach is zich bewust van het effect van zijn communicatie. Hij kan zien en voelen wat er gebeurt en of het gewenste resultaat wordt bereikt. Hij is dus ontzettend goed in het observeren.

Een goede coach geeft aandacht en kan goed luisteren.
Aandacht geven en kunnen luisteren behoren dus tot de basisvaardigheden van een goede coach. Hij geeft geen advies, wel aandacht. Waarom geeft hij geen advies (alleen in hoge uitzondering)? Omdat advies van buitenaf komt en heeft de coachee waarschijnlijk al teveel gekregen. Verandering en transformatie komen echter van binnenuit. Juist door de aandacht die de coach zijn coachee geeft, is de coachee in staat dieper tot zichzelf door te dringen, te voelen en te ervaren wat het is dat hem beweegt.Soms is het vertellen van een verhaal, metafoor, al voldoende om een verandering in gang te zetten. Pas wel op want een coach die alleen maar aan het woord is, belemmert het interne zoekproces van de coachee.
Dus een goede coach trapt niet in de valkuil door de helpende hand aan te reiken en te vertellen hoe het dan wel moet. Het effect zal zijn dat de coachee niets heeft geleerd en komt waarschijnlijk de volgende keer weer met een hulpvraag. Een goede coach is lui, leunt achterover en luistert. Juist in de stilte wordt het spannend en komen er bewust en onbewust inzichten.

Een goede coach stelt vragen en vraagt door
Naast aandacht geven en kunnen luisteren zet een goede coach de coachee aan het werk met vragen. Dit zijn vooral open vragen waar geen ja of nee antwoord op mogelijk zijn. Door open vragen te stellen, nodigt de coach zijn coachee uit om na te denken. En is een antwoord eenmaal gegeven dan zal de coach vaak doorvragen totdat de kern van de zaak is bereikt.
Door goede vragen te stellen op het juiste moment nodigt een goede coach zijn coachee uit zelf een oplossing te vinden.
Coachen is luisteren, vragen stellen, reflecteren en de coachee ‘aan het werk’ zetten en vooral ook geduld hebben.

Een goede coach moet kunnen ‘teruggeven’/’spiegelen’
Bij het teruggeven, benoemt de coach wat hij ziet of hoort en soms ook voelt. Dit voegt een extra dimensie toe aan het coachgesprek. De coachee hoort zichzelf vaak al genoeg praten. Het gebeurt maar zelden dat hij een response krijgt op zijn verhaal of gedrag. Als de coach de coachee spiegelt, krijgt het vaak een diepere lading en nodigt dit uit tot zelfreflectie.
Een coachee leert pas als hij de stappen van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam naar onbewust bekwaam zet. Een coachee die zijn leerproces heeft stopgezet, blijft steken in de fase van onbewust onbekwaam. Een goede coach zal door zaken terug te geven belemmerende overtuigingen bloot leggen en de coachee verleiden om er mee aan de slag te gaan en in de leerstand te komen.

Een goede coach is objectief en neutraal
Natuurlijk heeft iedere coach zijn eigen mening. Niets menselijks is de goede coach vreemd. Het is niet erg. Wat belangrijk is, is dat een goede coach geen oordeel velt. Een goede coach bezit de gereedschappen en de mentale en emotionele capaciteit om objectief te blijven. Ongeacht van wat er wordt verteld. Een goede coach blijft rustig en kalm. Hij is een bron van onvoorwaardelijke liefde en acceptatie en oordeelt niet.

Een goede coach is flexibel en creatief
Er zijn vele wegen die naar Rome leiden. Een goede coach is zich hiervan bewust en ziet een uitdaging om juist elke situatie, verhaal, coachee als iets unieks te zien. Coachen is maatwerk. Methodieken, theorieën en tools zijn ter ondersteuning en niet als doel op zich. Een goede coach zet ze in waar nodig. Soms werkt een interventie niet zo goed of zijn de resultaten niet als gewenst. Een goede coach weet dat dit kan gebeuren. Hij schakelt, past zich aan en doet hij iets anders. Hij is flexibel in zijn aanpak. Steeds afgestemd op de behoefte en vraag van zijn coachee.
Een goede coach durft verrassend en creatief te zijn in zijn aanpak en werkvormen. Juist door een keer iets heel anders doen, komt de coachee uit zijn comfortzone en gebeuren er nieuwe dingen.

Het is een indrukwekkende lijst he. En waarschijnlijk niet eens compleet. Welke eigenschap, kwaliteit of talent mis je nog? Nu begrijp je wel waarom een gecertificeerde coach opleiding zo belangrijk is.. Meer weten? Klik hier.