Afgelopen week had ik een coach gesprek via Zoom. Samen gingen we een coach traject van haar analyseren. Toen mijn coachee zichzelf terugzag (op video) viel het haar direct op dat ze constant eeeuh zei. Ze ergerde zich kapot.

Stopwoordjes kunnen super irritant zijn. Ik kan me nog goed herinneren dat ik tijdens mijn studie een professor had die echt heel vaak eeuh zei. Gefocust telde ik het aantal en noteerde ik in mijn aantekeningen de stand. Tijdens het tentamen had ik het moeilijk, want ik wist exact het aantal eeuhs.. en helaas had ik niet heel goed gehoord wat hij nu echt vertelde.

Een ander mooi voorbeeld is mijn neef. Als hij spreekt, gebruikt hij in elke zin zeker een keer het woord ‘relatief’. Het voegt relatief niets toe aan de inhoud van zijn verhaal en toch klinkt het relatief reuze interessant of juist relatief storend, toch?

Natuurlijk zijn veel stopwoorden aangeleerd en dus kun je afleren. Alleen is het misschien helemaal niet nodig om er mee te stoppen. Want af en toe blijven hangen in een eeuh kan ook heel strategisch zijn. Stopwoorden hebben namelijk een belangrijke functie. Tijd voor een woord-analyse. Het woord ‘stoppen’ heeft verschillende betekenissen:

1. Stoppen (opstopping, ontstoppen), iets tegenhouden of tot stilstand komen
2. Stoppen, dichtmaken of met iets opvullen.

En die tweede betekenis is precies waar we stopwoorden in onze taal voor gebruiken: om de leegte tussen twee uitingen op te vullen. In het Engels hebben ze het woord ‘fillers’ hiervoor. Dit dekt nog beter de lading.

Wanneer is het wel verstandig om je stopwoordje af te leren?
Denk aan het verhaal van die professor. Zijn eeuhs leidden zo erg af, dat ik de boodschap niet hoorde. Als coach of professional wil je dat je verhaal wordt gehoord en dan loont het dus zeker om er op te letten.

Toch blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht dat eeuh wel degelijk een functie heeft. We geven er namelijk niet alleen mee aan dat we aarzelen, ook dat we graag aan het woord willen blijven. Daarnaast luisteren ontvangers beter als zenders eeuh zeggen. Ze interpreteren dat woord “als een signaal dat er iets belangrijks komt: iets wat moeilijker te formuleren is, wat minder voorspelbaar is, iets onverwachts.”

We hoeven ons niet al te druk te maken over onze stopwoorden, want ze maken deel uit van ons natuurlijke taalgebruik. Ook lopen we al snel het risico dat we ons erop gaan blindstaren, met een self-fulfilling prophecy als gevolg: dan praat je, eeuh, het verhaal relatief in feite met stopwoorden een soort van aan elkaar zal ik maar zeggen toch.

Wil je toch graag kortmetten maken met je stopwoordjes.. let dan goed op, Volgende week geef ik je vier gouden tips om er van af te komen.